Η βιωσιμότητα των μεταφορών δεν είναι διαπραγματεύσιμη.Να μη συνεχιστούν οι πολιτικές απαξίωσης, που διαρκούν μισό αιώνα.
Η «εξυγίανση του ΟΣΕ» αποτελεί από τις 2 Μαΐου επίσημη κυβερνητική εξαγγελία, στo πλαίσιο της συμφωνίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Επίμονες δημοσιογραφικές πληροφορίες, που εξακολουθούν να μη διαψεύδονται, μιλούν για διακοπή όλων των μη κερδοφόρων σιδηροδρομικών δρομολογίων, προκειμένου να περιοριστούν τα ελλείμματα. Ελλειμματικά είναι αυτή τη στιγμή όλα τα δρομολόγια του ΟΣΕ στη χώρα μας, με εξαίρεση μόνο τη γραμμή Αθήνα - Θεσσαλονίκη.
Μεγάλο μέρος από το όντως υψηλό έλλειμμα του ΟΣΕ, που τριπλασιάστηκε μάλιστα μεταξύ 2003 και 2009, αποτελεί άτυπη κρατική οφειλή προς το σιδηρόδρομο, καθώς το σύνολο των κυβερνήσεων υποχρέωνε μέχρι πρόσφατα τον ΟΣΕ να δανείζεται με υψηλά επιτόκια για τη συντήρηση των υποδομών του, την ίδια στιγμή που χρηματοδοτούσε απευθείας τη λειτουργία και συντήρηση δρόμων, λιμανιών και αεροδρομίων. Διαφθορά και κακοδιοίκηση έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο, ενώ μεγάλα τμήματα του δικτύου μένουν επί πολλά χρόνια εκτός λειτουργίας με την επίκληση έργων, διώχνοντας έτσι επιβατικό κοινό και έσοδα. Όλα αυτά πρέπει άμεσα να διορθωθούν, και οι Οικολόγοι Πράσινοι τα έχουμε επισημάνει έγκαιρα.
Όμως το θέμα είναι πρώτα πολιτικό και μετά οικονομικό. Αυτό που κυρίως πληρώνει ο σιδηρόδρομος, είναι μισό αιώνα απαράδεκτων πολιτικών απαξίωσής του. Για δεκαετίες, το σύνολο σχεδόν των σημαντικών έργων αφορούσε τις οδικές μεταφορές, ενώ ανταγωνιστές του σιδηροδρόμου όπως τα ΚΤΕΛ και οι κοινοπραξίες των ιδιωτικών αυτοκινητοδρόμων ευνοήθηκαν με τρόπους πραγματικά σκανδαλώδεις. Με τα σημερινά προγράμματα επενδύσεων, τρένο με χαράξεις του 20ού αιώνα θα υπάρχει το 2014 σε δέκα το πολύ νομούς, την ίδια στιγμή που σύγχρονοι κλειστοί αυτοκινητόδρομοι θα καλύπτουν 37 από τους 43 νομούς της ηπειρωτικής χώρας. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια, από φτωχός συγγενής του αυτοκινήτου ο σιδηρόδρομος είχε γίνει ανεπιθύμητος συγγενής με πάγωμα προγραμματισμένων επενδύσεων και εκτεταμένες περικοπές δρομολογίων.
Οι ευθύνες αυτές, που σε πολλές περιπτώσεις είναι και ποινικές, πρέπει οπωσδήποτε να ζητηθούν και να αποδοθούν.
Τονίζουμε, όμως, σήμερα προς την κυβέρνηση, το πολιτικό σύστημα και το Δ.Ν.Τ., ότι ο σιδηρόδρομος δεν είναι αγαθό πολυτελείας, προορισμένο μόνο για κοινωνίες με «υγιείς» οικονομίες. Οι κύριοι αυτοί οφείλουν να γνωρίζουν ότι για τον ίδιο όγκο μεταφορών ο σιδηρόδρομος απαιτεί επτά φορές λιγότερη ενέργεια από το αυτοκίνητο και έχει δεκαέξι φορές λιγότερα ατυχήματα, δέκα φορές λιγότερη ρύπανση και δύο φορές λιγότερο θόρυβο. Λύση δεν είναι, λοιπόν, να «ξεφορτωθούμε» το σιδηρόδρομο, αλλά να τον ανασχεδιάσουμε και να τον εκσυγχρονίσουμε, ώστε να δημιουργήσει έσοδα αποσπώντας μεταφορικό έργο από το αυτοκίνητο αλλά και από το αεροπλάνο. Η χώρα χρειάζεται επειγόντως ολοκληρωμένη πολιτική μεταφορών, με το σιδηρόδρομο κορμό των χερσαίων μεταφορών για τις μεγάλες και μεσαίες αποστάσεις.
Σε καιρούς με ακριβά καύσιμα, υψηλά διόδια και περιορισμένα εισοδήματα, η ενίσχυση του σιδηροδρόμου δεν αποτελεί μόνο επιταγή για την αντιμετώπιση της οικολογικής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής, αλλά και βασική διέξοδο για μεγάλο μέρος της κοινωνίας.
Γραμματεία Οικολόγων Πράσινων Περιφέρειας Πελοποννήσου
